Szanowni miłośnicy gołębi pocztowych, okres lotów konkursowych to bardzo ważny czas dla hodowców tych ptaków, nie można jednak zapominać i lekceważyć okresu, w którym odchowywane jest potomstwo. W tym czasie wychowywani są przecież przyszli mistrzowie w lotach konkursowych, podstawa hodowli w następnych pokoleniach. W tej edycji “Het Duivengazetse” chciałbym napisać trochę więcej o okresie rozpłodowym i przekazać kilka wskazówek, które należy mieć na względzie przed i w czasie tego okresu.

Kontrola zdrowia gołębi
Doskonałe zdrowie gołębi jest konieczne w prawidłowo przeprowadzonym rozpłodzie. Nie należy popełniać więc żadnych błędów przed i w czasie tego okresu. Zanim przystąpimy do rozpoczęcia okresu rozpłodowego, musimy upewnić się, że gołębi przygotowane do łączenia w pary są zdrowe, a także w optymalnej kondycji. Niezwykle istotna jest zatem rutynowa kontrola stanu zdrowia oraz kondycji ptaków. Najbezpieczniej jest wykonać taki test na minimum 1,5 miesiąca przed planowanym rozpoczęciem okresu rozpłodowego, aby w sytuacji wystąpienia pewnych komplikacji był czas na właściwe postępowanie w celu ich wyeliminowania.
Bardzo ważne jest, aby leczenie wykonać prawidłowo. Na wstępie niezbędne jest postawienie trafnej diagnozy choroby oraz wskazanie takich lekarstw, które w sposób skuteczny pozwolą na jej wyeliminowanie. Niektóre medykamenty mają bardzo szkodliwe działania uboczne, dlatego podawanie ich bezpośrednio przed okresem rozpłodowym może mieć skutek odwrotny od zakładanego, ze szkodą dla wyników w rozpłodzie. Dla przykładu, niektóre tabletki przeciwko robakom są bardzo niebezpieczne w tym okresie, mogą one zakłócać formowanie się skorupki jaja co sprawia, że płodność stada jest dużo niższa, a w konsekwencji odchowujemy mniej potomstwa niż zakładaliśmy.

Analiza zawiesiny (Dropping analysis)
Przeprowadzenie tej analizy jest niezbędne w celu wykrycia takich pasożytów jak kokcydia czy robaki. Wykonanie tego badania należy przeprowadzić ze świeżych, najwyżej jednodniowych zawiesin.
Bardzo użytecznym narzędziem w walce z paratyfusem gołębi jest wykonanie posiewów mikrobiologicznych w kierunku stwierdzenia obecności w stadzie pałeczek Salmonelli. Należy być bardzo czujnym przed atakiem drzemiącego w stadzie paratyfusu, który w tym okresie może być bardzo niebezpieczny!! Trzeba zwrócić szczególną uwagę na młode ptaki, które nie rosną tak szybko jak powinny i odstają od rówieśników, na osobniki w stadzie, które chudną, są niezdolne do lotu lub utykają...Wszystko te objawy mogą wskazywać na paratyfus!!!
Pragnąc wykonać hodowle bakteryjne z zawiesiny najkorzystniej jest zebrać zawiesinę od większej liczy gołębi, które znajdują się w gołębniku (maksymalnie od 30-35) przez okres 5 dni, co pozwoli na uzyskanie bardzo dokładnego stanu zdrowia w gołębniku.

Analiza wymazu
Rzeczą niezbędną jest przeprowadzenie badania w kierunku rzęsistkowicy (Tricho) gołębi. Jest to bardzo ważna i niebezpieczna choroba występująca w czasie sezonu rozpłodowego. Wiele problemów pojawiających się w tym okresie związanych jest właśnie z występowaniem Tricho.
Dobre leczenie przeciwko Tricho jest koniecznością, ponieważ młode mogą od tej choroby masowo umierać. Pasożyt może być przyczyną powstawania u gołębi różnych narośli, formujących guzki przyczyniające się do uszkodzeń ścian wola lub przednich przedziałów żołądka. Guzki te mogą powodować wystąpienie problemów z oddychaniem, co jest dla hodowcy mylące, albowiem podejrzewa on w takiej sytuacji zazwyczaj niedomagania ze strony układu oddechowego, a to jest nieprawda!! Jeśli w czasie okresu rozpłodowego zauważysz gołębia, który nie wygląda za dobrze, zawsze musisz zwrócić uwagę na Tricho. Karma, która zawiera ziarno o dużej średnicy i zbyt „szorstkie” (wiodące firmy produkują ziarna polerowane), powszechnie stosowane gryty, mogą powodować różne uszkodzenia błony śluzowej przewodu pokarmowego, co znacznie ułatwia formowanie guzkowatych narośli Tricho.
Przeprowadzenie wymazu jest bardzo użyteczne w poznaniu statusu stada odnośnie natężenia Tricho. Poziom rzęsistków w organizmach gołębi wzrasta zawsze od momentu wyklucia się piskląt z jaj i pozostaje wysoki aż do momentu osiągnięcia przez młode osobniki wieku 10 dni. Po wykonaniu rutynowej analizy w kierunku Tricho musi być następnie przeprowadzone odpowiednie leczenie; dobrze byłoby, aby przeprowadził je lekarz weterynarii specjalizujący się w chorobach gołębi!
Prawidłowe postępowanie jest w tej materii bardzo ważne i sprawi, że nie wystąpią kłopoty z płodnością, formowaniem skorupy jaja, młodymi itp. Aby zapobiegać tym problemom należy się upewnić, czy dobrano odpowiednie lekarstwa, oraz czy podawano je we właściwym czasie. Po drugie, należy bezwzględnie wykonać te czynności około 1-1,5 miesiąca przed rozpoczęciem łączenia gołębi w pary do rozpłodu. Niektóre z lekarstw można podać również wtedy, gdy gołębie wysiadują jaja, bez wpływu na pisklęta. Należy zachować szczególną ostrożność w podawaniu lekarstw w wodzie w czasie, gdy gołębie karmią młode (a np. u młodych wystąpiło Tricho). W czasie karmienia mleczkiem wola („papką”) młode prawie wcale nie otrzymują lekarstw, które są uprzednio „strawione” przez ich rodziców. U starszych młodych, karmionych ziarnem, otrzymują one podane w wodzie lekarstwa, ale należy w tej sytuacji zachować czujność, albowiem 10-dniowy pisklę potrafi zjeść 4 razy więcej niż dorosły gołąb, natomiast jego masa ciała jest zazwyczaj 4 razy mniejsza; może więc otrzymać 16-krotnie wyższą dawkę leku niż wartości optymalne, bezpieczne dla organizmu! W takich sytuacjach bardziej wskazane jest indywidualne leczenie przy pomocy tabletek.

Badanie ogólnej kondycji
Biorąc gołębie w dłonie można ocenić ogólną kondycję poszczególnych osobników. Oglądamy pióra, sprawdzając, czy nie występują wszoły, które mogą być wielkim kłopotem w czasie rozpłodu, w skrajnych przypadkach powodując opuszczanie gniazd przez dorosłe gołębie. Zachowanie takie może spowodować zaziębienie jaj, a przez to obumieranie zarodków. W sytuacji, gdy w celach gniazdowych znajdują się już młode gołębie mogą one umierać w wyniku niedożywienia. Patrząc na pióra, można również zobaczyć, czy gołębie prawidłowo zakończyły okres pierzenia. Najlepiej jest, aby wymieniona została ostatnia lotka, wtedy gołębie mogą się skupić wyłącznie na rozpłodzie.

Karma
Należy być bezwzględnie pewnym tego, że posiadamy karmę wysokiej jakości, która zawiera mnóstwo białka i energii, ponieważ to jest to czego młode organizmy potrzebują najbardziej w czasie intensywnego wzrostu! Groch, Fasola, Soja oraz Fasolnik chiński zawierają bardzo dużo białka; należy więc tak przygotować mieszankę rozpłodową, aby zawierała ona co najmniej 40% tych nasion. Ziarnem wysokoenergetycznym jest powszechnie stosowana kukurydza, jednak ze względu na swój kształt może ona czasami uszkadzać błonę śluzową gardła, powodując powstawanie guzkowatych narośli rakowych.
Dobrej jakości karma nie powinna być zbyt stara, nie należy jej także zadawać jej do woli, ale każdego dnia świeże porcje, albowiem zbyt stara karma może zawierać wiele bakterii, co wyrządza zazwyczaj wiele szkód w rozwoju młodych. Po drugie, stara karma może tracić wiele ze swoich białek. Przed podaniem paszy gołębiom dobrze jest ją powąchać. Sprawą godną podkreślenia jest fakt, że normalnie od 90 do 100% ziarna powinno wykiełkować po okresie 48-96 godzin; jest to dobry wskaźnik jakości posiadanych nasion.
Niektórzy hodowcy mają różne problemy z łączeniem gołębi w pary, i przez to z właściwym prowadzeniem rozpłodu w stadzie. Nie zawsze przyczyną jest tylko choroba gołębi, czasami są to błędy hodowcy popełniane w czasie sezonu rozpłodowego. Obecność dodatków paszowych w czasie tego okresu ma kapitalne znaczenie, ich podawanie jest bezwzględnie konieczne; suplementacja innymi dodatkami może pozytywnie stymulować gołębie, gdy pojawiają się różne problemy z parowaniem czy odchowem.

Gryt
Gryt jest źródłem bardzo ważnego składnika mineralnego, wapnia. Obecność tego dodatku paszowego w czasie sezonu rozpłodowego jest zatem bezdyskusyjna. Po pierwsze, formowanie się skorupy jaja następuje w ciele samicy. Gruczoł, w którym to zachodzi, potrzebuje bardzo dużo wapnia, aby dobrze uformować skorupę. Kiedy występują niedobory wapnia, skorupa może być bardzo szorstka, nierówna, albo czasami nie występuje wcale. Nie trzeba chyba dodawać, że w takiej sytuacji nie może być mowy o odchowaniu z takich jaj potomstwa. Po drugie, w celu wydalenia jaja z organizmu, samica potrzebuje aktywności mięśni, proces ten również wymaga obecności wapnia. Po trzecie, samica i samiec produkujący mleczko w wolu, którym karmią młode, zużywają duże ilości tego składnika, albowiem mleczko w swoim składzie zawiera dużo wapnia.
Kiedy występują bardzo duże niedobory wapnia, jest wielce prawdopodobne, że samica nie zniesie jaja lub będzie niezdolna do chodzenia czy latania. Podawanie suplementów wapnia oraz witaminy D3 jest dobrym rozwiązaniem w zapobieganiu niedoborom tego składnika.

Inne dodatki
Produkty zawierające dużo selenu, witaminy E (na przykład olej z kiełków pszennych) mogą korzystnie stymulować libido i płodność gołębi. Dobrze jest przeprowadzić tygodniową kurację, a następnie podawać 2-3 razy w tygodniu. Należy być ostrożnym, aby nie przedawkować selenu.
W czasie parowania i rozpłodu występuje ogromne zapotrzebowanie na wiele składników mineralnych oraz substancji śladowych. Wskazane jest podawanie tych składników ad libitum (bez ograniczeń). W niektórych przypadkach niepłodności samic czy samców konieczna jest domięśniowa iniekcja składników stymulujących płodność. Samce, które w czasie ostatniego sezonu rozpłodowego nie zapładniały wszystkich jaj lepiej odpowiadają na takie zabiegi niż samce, które były zupełnie bezpłodne. Przed wykonaniem iniekcji należy spróbować nieco później połączyć takie gołębie w pary, ponieważ występuje wtedy dodatkowo bardzo silna naturalna stymulacja, spowodowana wzrostem temperatury oraz wydłużaniem się dnia świetlnego. Dobrze jest rozwiązywać takie problemy w indywidualnych klatkach, gdzie gołębie będą oddzielone od innych, mając więcej czasu wyłącznie dla siebie.

Wnioski:
Należy być pewnym zdrowia gołębi
Należy podać odpowiedniej jakości karmę
Należy podać gryt, witaminy oraz substancje śladowe