Tłuszcze

Loty konkursowe zwłaszcza długodystansowe trwają wiele godzin. Przy takim czasie trwania obciążenia maleje wykorzystanie węglowodanów, a proporcjonalnie rośnie wykorzystanie tłuszczów. Tłuszcze pełnią u gołębia rolę wysokoenergetycznego paliwa. Ich wartość kaloryczna jest dwukrotnie wyższa od wartości kalorycznej węglowodanów i białek. W przeciwieństwie do białek, tłuszcze mogą być magazynowane w organizmie w dużych ilościach i stanowią jego główny materiał zapasowy.

Tłuszcze są trawione przez enzym lipazę w obrębie jelita cienkiego, w obecności soli żółciowych, jako emulgatorów. Następnie są transportowane w krwiobiegu w postaci lipoprotein (tłuszcz + białkowa otoczka + fosfolipid), i przechowywane w postaci trójglicerydów (glicerol + 3 cząsteczki kwasu tłuszczowego) w komórkach tłuszczowych. Kiedy zwiększa się zapotrzebowanie energetyczne są one wypuszczone z powrotem do krwiobiegu w postaci kwasów tłuszczowych. Kwasy tłuszczowe przemieszczają się w krwiobiegu i kiedy dochodzi do ich połączenia z glukozą dochodzi do ich spalenia i wydzielenia energii. Zmieszanie kwasów tłuszczowych i glukozy jest niezbędne przy produkcji energii. Niedostateczna dostępność węglowodanów prowadzi do niepełnego spalania tłuszczów, co prowadzi do powstawania ich toksycznych produktów pośrednich zwanych ketonami i chemicznego zaburzenia równowagi we krwi, zwanego ketozą.
Tłuszcze są głównym materiałem energetycznym gołębia zarówno podczas spoczynku jak i w trakcie wykonywania lotu powyżej 50 –60 km.
Moment startu jest dla gołębi bardzo stresujący. Lot startujących gołębi jest niezwykle dynamiczny i intensywny. Po 3-4 minutach od startu gołąb zużywa cały zapas glikogenu zgromadzonego w mięśniach. Równocześnie wzrasta stężenie kwasu mlekowego w mięśniach, które po dalszych 2-3 minutach występuje również we krwi. W tym czasie szybkość poruszania się zaczyna spadać. Wzrasta wykorzystanie glukozy z krwi i równolegle wzrasta glikogenoliza (rozkład glikogenu do glukozy) w wątrobie.
Wytrenowane i doświadczone gołębie opanowują początkowy stres i bardzo szybko przechodzą do rytmicznego, równego, miarowego lotu. Wówczas po około 10-15 minutach od startu włączają się procesy tlenowe. Lot staje się spokojniejszy, równomierny, średniointensywny, a organizm gołębia stopniowo utylizuje wytworzony w przemianach beztlenowych kwas mlekowy. Podstawowymi substratami energetycznymi stają się glukoza metabolizowana głównie tlenowo, wolne kwasy tłuszczowe (WKT), ketokwasy i aminokwasy. Natomiast udział procesów beztlenowych w pokrywaniu zapotrzebowania energetycznego zostaje znacznie ograniczony (poniżej 10%).
Tłuszcze są także niezbędnym składnikiem struktur komórkowych oraz zapewniają równowagę koloidową cytoplazmy. Ułatwiają również wchłanianie rozpuszczalnych w tłuszczach witamin: A,D,E,K. Przemiany tłuszczy są regulowane hormonalnie (insulina, hormon wzrostu, kortykotropina, hormon lipotropowy i tyroksyna).Ponadto, kompleksy tłuszczowo-białkowe zapewniają utrzymanie prawidłowej sprężystości pęcherzyków płucnych. Natomiast tłuszcze złożone m.in. fosfolipidy, stanowią zasadniczy składnik tłuszczy komórkowych. Fosfolipidy takie jak lecytyny i kefaliny znajdują się w każdej komórce organizmu gołębia. Z kolei sfingomieliny są głównym składnikiem tłuszczów mózgu i tkanki płucnej. Są wśród nich także cerebrozydy występujące w mózgu, nadnerczach, nerkach, śledzionie, siatkówce, żółtku jaja.


Podsumowanie:

· Głównym zadaniem treningu jest oszczędzanie glikogenu a doskonalenie przemian tłuszczowych

· Trening i sprawny układ oddechowy umożliwia płynne przejście ze spalania glikogenu na spalanie kwasów tłuszczowych

· Istnieją możliwości wcześniejszego uruchomienia przemian tłuszczowych i szybkiej redukcji tkanki tłuszczowej. Taka sytuacja ma miejsce podczas treningu na czczo. W takiej sytuacji przemiany tłuszczowe uruchamiają się już po około 10 minutach treningu

· Utlenianie WKT można przyśpieszyć poprzez podanie L-karnityny

· Nadmiar tłuszczu może zakłócić proporcje właściwej (przewaga węglowodanów) diety gołębia biorącego udział w lotach konkursowych

· Tłuszcz jest trawiony wolno i daje uczucie sytości. Z tego względu jego nadmierny udział w podawanej karmie może spowodować spadek apetytu

· Zmieszanie tłuszczów ze złymi węglowodanami, powoduje, że ich przyswajanie przez organizm zostaje zaburzone, co w konsekwencji prowadzi do odkładania się tkanki tłuszczowej.


Białka

Spożycie białek do celów energetycznych jest problemem dyskusyjnym. Białko stanowi ostatni po węglowodanach i tłuszczach substrat energetyczny, który może być wykorzystany do pracy mięśni. Według niektórych autorów, wysiłek związany z lotami konkursowymi jest olbrzymim stresem dla organizmu gołębi, dlatego zapotrzebowanie na białko jest u nich w okresie lotowym dużo większe niż normalnie. Jest ono niezbędne między innymi do odnowy tkanek, których białka uległy degradacji w czasie wykonywania lotu konkursowego. Istnieje pogląd, że w czasie lotu zostaje zahamowana synteza białek.

Elementami składowymi białek są aminokwasy. Intensywny trening lub lot konkursowy przy niepełnej odnowie glikogenu mięśniowego charakteryzuje się między innymi zmniejszaniem się masy mięśniowej. Stosowane obecnie „gotowe karmy lotowe” zapewniają wystarczającą ilość białka dla gołębi trenujących nie więcej niż 1-1,5 godziny dziennie. Gołębie, których lot konkursowy lub trening trwał dużej niż 3 godziny muszą uzupełnić ilość białka poprzez podanie zaraz po odbytym treningu lub locie aminokwasów. Niedobór różnego rodzaju aminokwasów w podawanej karmie opóźnia procesy regeneracji i odnowy oraz doprowadza do degradacji struktur mięśniowych organizmu.


Podsumowanie:

· Po odbytym locie konkursowym podaż białka musi być zwiększona. Zapobiega to katabolizmowi (rozpadowi) białek ustrojowych. Dotyczy to w szczególności aminokwasów rozgałęzionych (walina, leucyna, izoleucyna), które należy podać bezpośrednio po locie w formie syntetycznej (pastylki),płynnej lub naturalnej.

· Zapewnienie odpowiedniej podaży aminokwasów ułatwia utrzymanie siły mięśniowej, wytrzymałości siłowej i chroni przed utratą formy lotowej. Aminokwasy w sposób pośredni przyczyniają się do odbudowy glikogenu mięśniowego.

· Przyjmowanie odpowiedniej ilości białka jest utrudnione z uwagi na częstotliwość treningu i długi proces trawienia. Pełne wole-żołądek powoduje uczucie dyskomfortu i uniemożliwia intensywny wysiłek. Z tego względu najlepsze jest podawanie białka w formie płynnej, która jest łatwiej przyswajalna przez organizm.


Płyny

Dostarczanie odpowiedniej jakości (składu) płynów na czas trwania lotu konkursowego jest podstawą dla uzyskania optymalnego efektu przez gołębia. Dobre płyny służące do uzupełniania niedoborów wody w organizmie to takie, które nie powodują dyskomfortu jelitowego po wypiciu, ułatwiają szybką absorpcję nie tylko wody, ale również pozostałych elementów płynu i dostarczają energii dla pracujących mięśni Ma to kolosalne znaczenie przy wysokiej temperaturze otoczenia, jak i podczas przedłużającego się lotu, kiedy utrata płynów może wpłynąć na wynik końcowy. Znaczna utrata płynów, czyli odwodnienie nie tylko obniża wytrzymałość, ale i zmniejsza intensywność lotu gołębia.

Pobranie wody (pragnienie) przez głębia wysyłanego na lot nie jest dostatecznie czułym wskaźnikiem zapobiegającym odwodnieniu podczas lotu konkursowego. Dlatego podawanie czystej wody przed lotem odchodzi powoli w zapomnienie. Faktem jest, że czysta woda jest wchłaniana najszybciej to jednak nie zawiera żadnych wartości energetycznych, co może spowodować spadek poziomu cukru we krwi zwłaszcza przy długotrwałym wysiłku lotowym. Najlepszym rozwiązaniem jest tu wykorzystanie suplementów, których woda jest głównym składnikiem, lub, które przygotowuje się do picia poprzez rozpuszczenie proszku w wodzie. Obecnie furorę robią płyny izotoniczne i energetyczne. Coraz więcej hodowców sięga po nie, nie tylko żeby osiągnąć sukces, ale wspomóc swoich pupili w chwilach wzmożonego wysiłku fizycznego i psychicznego.

Napoje izotoniczne zapobiegają odwodnieniu, poprzez bardzo dobre uzupełnienie zawartości soli mineralnych i wody przy jednoczesnym nie zakłóceniu gospodarki wodno-elektrolitycznej organizmu gołębia. Dzieje się to dzięki podobnemu stężeniu tych minerałów, co w płynach ustrojowych gołębia. Ciśnienie osmotyczne jest w nich podobne do ciśnienia osmotycznego krwi. Poprawne uzupełnienie poziomu wapnia, sodu i potasu daje szanse na zwiększoną wydolność organizmu gołębia podczas lotu konkursowego.
Jak sporządzić samemu płyn izotoniczny.

4 łyżki stołowe cukru

1/4 łyżki soli

1/4 szklanki gorącej wody

2 łyżki stołowe soku z cytryny

3,5 szklanki zimnej wody

Jest to najprostszy przepis na sporządzenie 1 litra płynu izotonicznego.

Inna rola jest natomiast płynów energetycznych. Podaje się je z reguły na loty, w których czas od koszowania do startu jest krótki. Płyny energetyczne dostarczają energii. Powszechnie stosowanym przez producentów składnikiem odpowiedzialnym za ten efekt jest kofeina - alkaloid silnie pobudzający ośrodkowy układ nerwowy, stymulujący mięsień sercowy, powodujący relaksację mięśni gładkich. Dzięki temu, ułatwia uwalnianie wapnia w mięśniach, co zwiększa siłę ich skurczy - zwiększa ilość cAMP (cykliczny adenozynomonofosforan), który powoduje podniesienie poziomu cukru we krwi i uwalnianie wolnych kwasów tłuszczowych.. Natomiast dodawana obok kofeiny, tauryna zmniejsza wytwarzanie serotoniny, przez co utrzymuje mózg w „nieświadomości” ciężaru wysiłku, a tym samym organizm gołębia nie odczuwa zmęczenia i może dłużej kontynuować lot. Żeby kofeina nie szkodziła (wyniki badań w tym zakresie są sprzeczne) producenci dodają jako osłonę – witaminy lub zamiast kofeiny stosują jako środek energizujący np. wyciąg z peruwiańskiej rośliny Macy.

Utrzymanie odpowiedniej podaży płynów podczas lotów konkursowych jest trudne i stąd istotne jest podawanie ich przed jak i również po wysiłku. Po lotach możemy podać dostępne w handlu płyny dla gołębi, które są roztworami węglowodanowo - elektrolitowymi, zwierającymi glukozę, sód, potas, chlor i wodę. Najszybciej absorbowane są płyny, które zawierają 6-8% cukru. Płyny o większym stężeniu węglowodanów mogą opóźnić opróżnianie żołądka i utrudniać wchłanianie płynu do krwi.

Pomiędzy lotami konkursowymi gołębie otrzymują tzw. adaptogeny. Terminem tym określa się uniwersalne rośliny i leki roślinne (wyciągi, wywary, herbatki itp.),które - dzięki współdziałaniu wielu elementów - przywracają zakłóconą równowagę i poprawiają ogólne samopoczucie i stan zdrowia gołębia. Adaptogeny są czynnikami, które zwiększają wytrzymałość i odporność organizmu na różnego rodzaju fizyczne, chemiczne i biologiczne bodźce. Dodatkowo, odżywcze składniki obecne w wielu ziołach podnoszą, witalność organizmu, odżywiają tkanki, stymulują, ich odbudowę, zwiększają siłę i zdolność do działania.

Zakończenie

Odpowiedni rodzaj zastosowanej karmy, ilość karmy oraz płynów jest podstawą do uzyskania optymalnego wyniku sportowego. Przed i po wysiłku lotowym karma stała i płyny powinny składać się z łatwo strawnych wysoko węglowodanowych składników, które są znane gołębiowi i tolerowane przez jego organizm.
Od terminu i długości lotu uzależniona jest ilość i rodzaj karmy, gdyż szybkość trawienia poszczególnych elementów karmy jest różna. Kolejności trawienia jest następująca (od najszybciej trawionych do najwolniej):

· proste węglowodany (cukry);

· złożone węglowodany (ryż, cukry złożone);

· białko;

· tłuszcz.

Płynne pokarmy opuszczają żołądek szybciej niż stałe. Duże objętości podanej gołębiowi karmy wymagają dłuższych okresów trawienia niż małe. Skład karmy powinien zostać dobrany, tak, aby do chwili rozpoczęcia zawodów została ona strawiona.